1 februari 2013

Renaissance


Opdrachten: Schrijven voor een speciale gelegenheid.

1.De gelegenheidsgedichten waren een belangrijke genre in de zeventiende-eeuwse literatuur, omdat gelegenheidsgedichten belangstelling voor hun stad wekte. Het liet zien hoe belangrijk de stad was en wat er allemaal te beleven viel. Met hun gedichten lieten ze de mensen lezen over hoe mooi de stad was en welke gebeurtenissen er allemaal plaatsvonden.

2. a. De rol van de moeder in het gedicht Kinder-lyck is een zielige moeder die over het lijk van haar gestorven kind aait. Het kind is dood en inmiddels al in de hemel, van waaruit hij zijn moeder probeert te troosten en de verteller vertelt het alsof hij bij het moment aanwezig blijkt te zijn.
 b. De verteller probeert met dit gedicht een boodschap over te brengen dat je na je dood een goed leven in de hemel zal leiden en dat daar alles goed is als je in god gelooft.
 c. De betekenis van het titel spreekt nadat je het gelezen hebt eigenlijk voor zich. Het gaat over een kind en ‘lyck’, oftewel een ‘lijk’ dat erop duidt dat het kind dood gaat.

3. a. De indruk die ik kreeg bij het lezen van het gedicht van Bredero was dat Amsterdam een echte handelsstad was.
b. De indruk die ik kreeg bij het lezen van het gedicht van Vondel was dat Amsterdam vol zit met kakkers en deftige mensen.
c. Een overeenkomst tussen deze twee gedichten is bijvoorbeeld dat in beide gedichten Amsterdam is beschreven als een zeer bekwame en goede stad. Een opmerkelijk verschil is bijvoorbeeld dat het in het gedicht van Vondel over slechts een bepaalde persoon/gebeurtenis in Amsterdam gaat en in het gedicht van Bredero over Amsterdam zelf.
d. De fragment van Bredero vind ik een betere ‘reclame’ voor Amsterdam, omdat die vooral gaat over Amsterdam als geheel en niet  over een gebeurtenis die er ooit heeft plaatsgevonden.



Opdrachten: Joost van den Vondel, de prins der dichters.

1. Vondel stond in zijn eigen tijd al te boek als ‘de grootste schrijver’ , omdat hij de mensen graag over hun eigen stad wou laten lezen en horen.

2. Zoals in de tekst word beshreven; ‘Dat lukte Vondel echter maar matig, omdat zijn scherpe pen gewantrouwd werd’. Hij had dus geldproblemen omdat er mensen waren die zijn gedichten niet erg goed vonden en het ook niet waard vonden om het te kopen, waardoor hij maar weinig inkomsten had.

3. a. De gebeurtenis die in het gedicht ‘Het Stockske’ door Vondel werd beschreven is een soort oorlog waarin hij werd vermoord, omdat hij iets gedaan had dat strafbaar was. Hij werd ervan beschuldigd en daarop stond de doodstraf.
b. Vondel gebruikte deze techniek om andere te laten zien dat de stok alles voor hem betekend en behandelde de stok daarom ook erg zorgvuldig en ‘heilig’. Deze stok is overigens nu ook te vinden in het rijksmuseum te Amsterdam.
c. Met dit gedicht wou hij een boodschap geven dat de prins een landverrader was.
d. Zoals ik hierboven bij vraag 3B al heb beschreven, ja in het rijksmuseum te Amsterdam.



Handleiding voor de Tijdreiziger:

De Renaissance is een periode in de Europese cultuurgeschiedenis die volgde op de middeleeuwen. De renaissance begon als culturele beweging in Italie in de veertiende eeuwe en verspreidde zich in de volgende eeuwen over de rest van Europa.
De rennaisance was van 1500 tot 1700. Er is veel gebeurd in die periode. De mensen hadden genoeg van de middeleeuwen, gingen nieuwe dingen proberen en uitvinden. Er kwamen vormen van de verlichting naar voren en die werden dan ook getoond in kunstwerken. Niet langer stond God meer in het middenpunt centraal maar de Mens.
Ze introduceerde een nieuwe periode en gingen zo de gouden eeuw in.


Renaissance is een frans woord en het betekend ‘wedergeboorte’. Wedergeboorte staat voor een nieuw begin, herboren worden, herleving, vernieuwing etc. Het idee van wedergeboorte (van de schilderkunst) werd bedoeld dat poezie en de schilderkunst opnieuw geboren waren. In de daaropvolgende eeuwen zou het idee van wedergeboorte onder meer ook toegepast worden op architectuur, beeldhouwkunst en filosofie.

Het is niet eenvoudig om de wezenlijke kenmerken van de Renaissance te benoemen.
Vaak genoemde kenmerken zijn (1)het idealiseren van de klassieke oudheid, (2)het proces van secularisering, (3)de verheerlijking van het individu en (4)het realisme in de beeldende kunst.


(1) Een kenmerk hiervan was dat ze van de middeleeuwen naar klassieke oudheid gingen, en ze waren dus de middeleeuwen zat, ze wouden eindelijk wat anders. Er is tijdens de renaissance een nieuwe traditie ontstaan, en dat was om drie perioden onder te verdelen

(2) Nog een kenmerk was het individualisme. In de renaissance werd dit steeds maar belangrijker. Mannen deden wat ze moesten doen en vrouwen ook. De burgers kregen in de politiek ook steeds een grotere rol, en ze mochten zelfs bepalen hoe het er aan toe ging. Er ontstond een verering van het individu. 

(3) Secularisering is weer een ander kenmerk. De invloed van de renaissance deed zich vooral gelden waar het ging om denken en voelen van de elite. De intellectuele elite ontwikkelde een levensstijl en die onttrok zich aan het religieuze. Dit heet dus secularisering. De nieuwe sfeer werd zichtbaar gemaakt in de kunst. Het moraal was nu belangrijk. Op het gebied van smaak, stijl, fatsoen, decorum, opvoeding en onderwijs zie je wel dat het in de Renaissance echt is veranderd. 

(4) Realisme in de beeldende kunst was nog een kenmerk. Er kwam meer beeldende kunst en dit was op een objectieve manier opmerkelijk. Iedereen vond het geweldig, en het was hier dus ook een kenmerk van.

De mensen in die tijd zagen er altijd netjes en keurig uit, tenminste vooral de mensen die veel geld in hun bezit hadden. Het was een tijdperk van handelen en de economie bloeide daardoor op. Mensen begonnen pruiken, jurken, dure hoeden en zulke kleding te dragen.
Ze spraken vooral oud-Nederland in die tijd. Voor ons nu is het wel lastig om het te lezen of verstaan maar toch kun je er een paar elementen uithalen die je herkenbaar lijken. Hieronder volgt een voorbeeld van een gedicht waarin de taalgebruik naar voren komt:


Constantijntje, 't zalig kijntje, 
cherubijntje, van omhoog
d'ijdelheden hier beneden
uitlacht met een lodderoog.
Moeder, zeit hij, waarom schreit gij, 
waarom greit gij op mijn lijk?
Boven leef ik, boven zweef ik, 
engeltje van 't hemelrijk. 
En ik blink er, en ik drink er
'tgeen de schinker alles goeds
schenkt de zielen
die daar knielen
dertel van veel overvloeds. 
Leer dan reizen met gepeizen 
naar paleizen uit het slik
dezer werreld, ddie zo dwerrelt.
Eeuwig gaat voor ogenblik.
- Kinder-lyck; Vondel




Deze schilderij is een voorbeeld van beeldende kunst uit het Renaissance.
Ik heb de kenmerken van de renaissance hierboven behandeld en deze schilderij valt onder het kenmerk van het realisme in de beeldende kunst. Vanaf de renaissance werd van westerse kunst verwacht dat deze de werkelijkheid op een objectieve manier vormgaf en als zodanig herkenbaar was. De ruimte was niet langer onpeilbaar en orkenbaar, maar werd als geordend beschouwd, zichtbaar en meetbaar.

Als je goed de taalgebruik van de mensen in de Renaissance een beetje onder de knie wilt krijgen, dan is het een aanrader om de teksten en gedichten van Joost van den Vondel te gaan lezen. Er werden vooral gedichten geschreven dan teksten. Er werden ook veel kunstwerken gemaakt, die je als inspiratie kan gebruiken.
Renaissance was dus een tijd van verlichting, waar de mensen vooral veel nadachten over bepaalde verschijnselen.


Links van gebruikte bronnen:

http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/goudeneeuw/literatuurgeschiedenis/index.html
http://nl.wikipedia.org/wiki/Renaissance